SEVİNÇ ÖZARSLAN
Anayasa Mahkemesi (AYM), 13 Şubat 2019’da kaçırılan ve 6 ay sonra Ankara Emniyeti’nde zayıf ve bitkin halde ortaya çıkan öğretmen Özgür Kaya’nın “yaşam hakkı ile işkence ve kötü muamele görme yasağının” ihlal edildiğine dair eşi Aycan Kaya tarafından yapılan bireysel başvuruya yetkisizlik kararı verdi.
Özgür Kaya’nın kaçırıldığı dönemde eşi Aycan Kaya; Cumartesi Anneleriyle gösteriler yapmış, eşinin kaçırıldığını tüm platformlarda anlatmıştı. Kaya altı aylık kayıplığın ardından Emniyet’te aniden ortaya çıktıktan sonra; işkence gördüğünü bizzat kendisi anlatmak ve dava açmak yerine, 28 Temmuz 2019’da Ankara Emniyeti’nde ortaya çıktıktan sonra verdiği ifadede kaçırılmadığını, işkence görmediğini ve kendi isteğiyle saklandığını söyledi.
Altı ay sonra 20 kilo zayıflamış ve bitkin görünen Özgür Kaya; eşine ilk olarak tüm hukuksal başvuruları geri çekmesini, sosyal medya hesaplarını kapatmasını, milletvekilleriyle görüşmemesini tembihledi. Eşinin isteklerini yerine getiren Aycan Kaya, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi dahil bütün başvuruları geri çekti.
Aycan Kaya’nın Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı bireysel başvurunun 27 Temmuz 2022’de sonuçlanan kararı ise yeni açıklandı. AYM, Kaya’nın kaçırıldığına ilişkin delilleri görmezden gelerek sadece başvuruların geri çekilmesini gerekçe olarak kabul etti ve hak ihlali olmadığına ilişkin karar tesis etti.
6 KİŞİNİN AYLARCA KAYIPLIK DÖNEMİ
Gülen Hareketi’ne üyelik iddiasıyla yürütülen soruşturmalar kapsamında Gökhan Türkmen (7 Şubat 2019), Yasin Ugan (12 Şubat 2019), Özgür Kaya (13 Şubat 2019), Erkan Irmak (16 Şubat 2019), Mustafa Yılmaz (18 Şubat 2019), Salim Zeybek (20 Şubat 2019) peş peşe siyah Transporterla kaçırıldılar. 4 kişi, 6 ay sonra işkence edilmiş şekilde Ankara Emniyeti’ne teslim edildi. Gökhan Türkmen ve Mustafa Yılmaz dokuzuncu ayda benzer biçimde emniyete teslim edildi. 6 Ağustos 2019’da kaçırılan Yusuf Bilge Tunç’tan ise hala haber alınamıyor.
AYM, ANKARA BAROSU’NU RAPORU ve SUÇ DUYURUSUNU GÖRMEZDEN GELDİ
Altı ay işkence gördükten sonra ortaya çıkan Özgür Kaya’nın emniyette verdiği ifadesini ve dilekçelerin geri çekilmesini göz önünde bulundurarak yetkisizlik kararı veren AYM’nin görmezden geldiği en önemli delil Ankara Barosu’nun kaçırılmaya ilişkin raporu ve suç duyurusu.
Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi’nin kaybedilen 7 kişiyle ilgili Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı suç duyurusunda rapora geniş yer vermişti.
7-21 Şubat 2019 tarihleri arasında kaçırılan Özgür Kaya, Gökhan Türkmen, Yasin Ugan, Erkan Irmak, Mustafa Yılmaz, Salim Zeybek ve Yusuf Bilge Tunç’un eşleriyle görüşülerek hazırlanan raporda, “Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi, zorla kaybedilme iddialarına ilişkin yaptığı araştırmalar ve değerlendirmeler neticesinde; başvuruculardan Nuray Tunç’un eşi Yusuf Bilge Tunç’un yeri halen bilinemediği için kişinin şikayetine ilişkin uluslararası standartlara uygun bir soruşturmanın geciktirilmeksizin yürütülmesi gerektiği; yakınları en az 5 en çok 9 ay süre ile kayıp kalan ve başvurulardan sonra emniyet birimlerinde ortaya çıkan diğer başvurular açısından, Devletin zorla kaybettirmeye ilişkin yaşam hakkını koruma ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü ile suç ile itham edilen herkesin avukatı ile gizli görüşebilme hakkı, kendi seçtiği müdafinin yardımından yararlanma hakkı, derhal hakim karşısına çıkarılma hakkı ve özgürlüğü kısıtlanan kişinin hekime erişim hakkı sağlama yükümlülükleri ışığında, kamu denetimine açık ve mağdur yakınlarının sürece katılımının sağlandığı bir soruşturma yürütülmediği hususlarını tespit etmiştir.” denildi.
Baro, düzenlenen raporlar ve edinilen bilgi ve belgeler ışığında soruşturma yapılması/mevcut soruşturmaların derinleştirilmesi ve tespit edilecek şüpheliler hakkında kamu davası açılarak cezalandırılmasını talep etti.
Söz konusu raporda Aycan Kaya, eşiyle Ankara Emniyeti’nde yarım saat görüştüğünü, eşinin çok zayıflamış olduğunu, ondan başvuruları geri çekmesini, sosyal medya hesaplarını kapatmasını, milletvekilleriyle görüşmemesini istediğini, eşinin kendisinin tuttuğu avukat ile görüşmek istemediğini, emniyette tesadüfen bir avukat bulduğunu söylediğini ifade etti. Kaya ayrıca gözaltından adliye getirildiğinde eşinin bağımsız bir hekim tarafından muayene edilmesi talebinin reddedildiğini, eşi tutuklandıktan sonra infaz koruma memurları eşliğinde cezaevinde görüşebildiklerini, tutuklama sonrasında ise Özgür Kaya’nın avukatı ile görüşmediğini de belirtti.
EŞİNİ BULMAK İÇİN 6 AY ÇALMADIĞI KAPI KALMADI
Aycan Kaya, eşinin kayıp olduğu 6 aylık süreçte hem sosyal medyadan hem de meydanlardan sesini duyurmaya çalıştı. Başta CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve HDP milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu olmak üzere milletvekilleriyle görüştü. Ulusal ve uluslararası arası insan hakları kurumlarına başvurular yaptı.
En son, eşleri kaybedilen diğer 6 kadın ile birlikte 6 Temmuz 2019’da Cumartesi Anneleri’nin Beyoğlu Galatasaray Meydanı’nda yaptığı basın açıklamasına katıldı. Aradan yaklaşık 20 gün geçtikten sonra Özgür Kaya, Salim Zeybek, Erkan Irmak ve Gökhan Türkmen ortaya çıktı. Mustafa Yılmaz ve Yasin Ugan’ın ise onlardan üç ay sonra yine aynı şekilde Ankara’da Emniyeti’nde olduğu ailelerine bildirildi.
İŞKENCE GÖRMEDİĞİNİ SÖYLEYEN ÖZGÜR KAYA, SALİM ZEYBEK VE ERKAN IRMAK TAHLİYE EDİLDİ
12 gün gözaltına kalan 4 kişi, sadece bu yargılamalar için özel olarak kurdurulan Ankara 34. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandıktan sonra tutuklanıp Sincan 1 Nolu F Tipi Cezaevine gönderildi. Yasin Ugan mahkemede 6 ay boyunca başına poşet geçirilerek ağır fiziki ve psikolojik işkence gördüğünü, işkence morluklarının tüm vücudunu kapladığını, 6 ayda 3 kez banyo yaptığını ve avukatı olarak kendisine verilen Neslihan Koçer’i tanımadığını ve azlettiğini söyledi. Yasin Ugan’ın beyanlarını HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu Twitter hesabından duyurdu.
Türkiye Zirai Donatım kurumundaki işinden KHK ile atılan 42 yaşındaki kimyager Gökhan Türkmen, 6 Kasım 2019’da Ankara Emniyeti’nde ortaya çıktıktan sonra kendisine yapılanları Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada anlattı. Türkmen, 7 Şubat 2019’da Antalya’da polis yelekli 3 kişi tarafından kaçırıldığını, 271 gün ağır tehdit, işkence ve taciz altında kaldığını belirtti. Kaçırılma olayının ardından 4-5 saatlik bir araç yolculuğu ile bir yere getirildiğini anlatan Türkmen daha sonra aylar süren bir işkence sürecinin başladığını söyledi.
En sonunda da yine Antalya’ya getirildiğini belirten Türkmen, sanki Antalya’da bulunmuş gibi işlem yapıldığını öne sürdü. Gözaltında avukat istememesi yönünde baskı yapıldığını belirten Türkmen, düzgün bir avukatlık hizmeti alamadığını bir takım ifadelerin kendisine yazdırılıp imzalatıldığını vurguladı. Türkmen, avukatı olarak salonda bulunan Ayşegül Güney’i ise azlettiğini söyledi. Türkmen, mahkemede eşi, kendisi ve ailesi için yalan beyanlara zorlandığını kaydetti.
Mahkemede işkence gördüğünü söyleyen Yasin Ugan 39 yıl 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Gökhan Türkmen’in eşi Zehra Türkmen de tutuklandı. İşkence görmediklerini ve kaçırılmadıklarını söyleyen Özgür Kaya (1 Aralık 2020), Salim Zeybek ve Erkan Irmak ise tahliye edildi, ceza davaları ise devam ediyor. Annesi Nevin Yılmaz’ın Ankara Sakarya Caddesi’nde yaptığı eylemden sonra 21 Ekim 2019’da Ankara Emniyeti’nde ortaya çıkan fizyoterapist Mustafa Yılmaz, kaçırılmadan önce 1 Ekim 2018’de gözaltına alınıp tutuklandı. 8 Ocak 2019’da tahliye edilen Yılmaz 6 yıl 3 ay ceza verilmişti.
Şubat 2019’da Ankara’da kaçırılan fizyoterapist Mustafa Yılmaz Ankara TEM’de ortaya çıktı. Haberi eşi Sümeyye Yılmaz, sosyal medya hesabından duyurdu. #MustafaYılmaz #kaçırılma pic.twitter.com/1FYoIin0WV
— BOLD (@BOLDmedya) October 22, 2019