BOLD – Türkiye ve İsrail arasındaki diplomatik ilişkiler, 4 yıl sonra yeniden normale dönüyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İsrail’e büyükelçi atama kararı aldıklarını duyurdu. Çavuşoğlu ile aynı saatlerde de İsrail’de Başbakanlık, Türkiye’yle ilişkilerin tamamen normalleştirilmesi kararı alındığını açıkladı.
İsrail ve Türkiye arasındaki ilişkiler, 2010 yılında Mavi Marmara gemisi yüzünden bozulmuş, 2016 yılında iki ülkenin anlaşmasıyla normale dönmüş ancak 2018 yılında yeniden bozulmuştu. İki ülke de 4 yıldır karşılık büyükelçi atamalarını gerçekleştirmemişti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ankara’da Kırgızistan Dışişleri Bakanı Erlan Abdildayev ile görüşmesi sonrası düzenlediği ortak basın toplantısında, “Türkiye olarak İsrail’e büyükelçi atama kararı aldık. Hayırlısı olsun. Bundan sonra isimlerin belirlenmesi süreci başlıyor.” dedi.
İki ülke arasında diyalog sürecinin cumhurbaşkanları Recep Tayyip Erdoğan ve Isaac Herzog arasında Mart ayında yapılan görüşmeyle başladığını belirten Çavuşoğlu, “Yeni hükümet göreve geldikten sonra İsrail’de diyalog süreci başlamıştı. Sonuçta ilişkilerin normalleşmesi konusunda atacağımız adımlar içinde büyükelçileri atamak da vardı. Büyükelçilerin atanması konusunda çalışmaları başlattık diye açıklama yapmıştık. İsrail’den de olumlu adım geldi” diye konuştu. Çavuşoğlu açıklamasında ayrıca “Filistin, Kudüs ve Gazze’yi savunmaya devam edeceğiz” diye konuştu.
İSRAİL DE NORMALLEŞME AÇIKLAMASI YAPTI
BBC’de yer alan habere göre bu açıklamadan kısa süre önce İsrail’de de Başbakanlık, Türkiye’yle ilişkilerin tamamen normalleştirilmesi kararı alındığını açıkladı. Başbakan Yair Lapid’in ofisinden yapılan açıklamada, iki ülkenin büyükelçilerinin göreve başlayacağı duyuruldu. Açıklamada, “İlişkilerin iyileştirilmesi, iki ülke halkı arasında ekonomik, ticari ve kültürel bağların derinleşmesine ve bölgesel istikrarın güçlendirilmesine” katkı sağlayacaktır” denildi.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Mart ayında Ankara’yı ziyaret ederek AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşmüştü. Bu görüşme, iki ülke arasında 2007 yılından bu yana gerçekleşen en üst düzey görüşme yapılmıştı.
İLİŞKİLER HEP İNİŞLİ ÇIKIŞLI BİR SEYİR İZLEDİ
Gazze’ye doğru giden Mavi Marmara gemisine 31 Mayıs 2010’da uluslararası sularda İsrail’in düzenlediği ve dokuz Türkiye vatandaşının ölümüyle sonuçlanan saldırıdan sonra Ankara-Tel Aviv ilişkileri kopma noktasına gelmiş, büyükelçiler geri çekilmişti. Haziran 2016’da iki ülke tazminat ve Gazze’ye insani yardım konularında anlaşmış ve yeni atanan büyükelçiler Tel Aviv ve Ankara’da 2016 sonunda göreve başlamıştı.
Ancak Aralık 2017’de dönemin ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığını ilan etmesi ve ABD Büyükelçiliği’nin Tel Aviv’den Kudüs’e taşıma planı, Türkiye’nin tepkisini çekmişti.
İsrail’de, büyükelçiliğin açılacağı tarih olan Mayıs 2018’de Filistinlilerin karar tepki için düzenlediği protesto gösterilerinde polis müdahalesi sonucu 60’tan fazla kişi hayatını kaybetmiş, Türkiye Tel Aviv Büyükelçisi Kemal Ökem’i geri çekmişti.
İsrail’in geri çağırdığı Ankara Büyükelçisi Eithan Naeh’in görev süresi dolmuş, yerine atama yapılmamıştı.