Enerji kaynakları zengini Kazakistan’da, araçlarda kullanılan sıvı gazda tavan fiyatın kaldırılması ve bunu izleyen zamlar sonrası yükselen tansiyon giderek büyüyor. Gösterilerde 100 protestocu ve 17 polisin hayatını kaybettiğine dair haberler geliyor. Uzmanlara göre, fiyatların düşürülmesine rağmen eylemlerin sürmesinin nedeni 2019’daki protestolar sonrası istifa eden Nursultan Nazarbayev’in yönetimdeki etkisinin sürmesi.
BOLD – Kazakistan’da ekonomi kaynaklı başlayan gösterilerde kan döküldü. Akaryakıt fiyatlarına zam yapılması sonrası başlayan protesto gösterileri bir anda ülkenin tüm bölgelerine yayıldı.
Protestoların hızla şiddete dönüşmesi, yaşananların sadece zamla ilgili olmadığını gösterdi. Hafta sonu bir bölgede başlayan eylemler 2 gün içerisinde ülke geneline yayıldı.
Salı günü devam eden kitlesel gösterilerde protestocularla polisin çatıştığı haberleri gelmeye başladı.
Gösteriler hızla şiddete dönüştü, polis Kazakistan’ın en önemli şehirlerinden eski başkent Almatı’da binlerce kişiye göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Olaylarda polislerin de aralarında bulunduğu yüzlerce kişi yaralandı.
HÜKUMET GİTTİ OHAL ÇARE OLMADI
Ülkede internetin kesildiği haberleri gelirken çarşamba günü olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. OHAL’e rağmen binlerce kişi sokağa çıkmaya devam etti. .
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev hükümeti görevden aldı ve “ülkede istikrarı sağlamak için” akaryakıt fiyatlarını indirme sözü verdi. Tokayev’in açıklamaları sonrası protestocular Almatı’da belediye başkanının ofisine saldırdı, dükkanları yağmaladı ve araçları ateşe verdi.
Otoriter bir yapıya sahip Kazakistan, Orta Asya’nın en kalabalık ülkesi. Bölgenin gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 60’ına sahip.
DEĞİŞEN BİR ŞEY OLMADI
BBC Türkçe servisinin haberine göre, gösteriler 2019’da ülkede başlayan protestoları durdurmak için istifa eden Nursultan Nazarbayev’in hala yönetimde etkisi bulunduğu gerekçesiyle sürüyor.
Nazarbayev’in istifası ve çok eleştirilen bir baskın seçimle Tokayev’in göreve gelmesiyle ülkede pek bir şey değişmedi. Halk reform yapılmamasından, yaşam standartlarının düşük, özgürlüklerin de sınırlı olmasından şikayetçi.
2011’de polis müdahalesi sırasında, protestocu 14 petrol işçisinin hayatını kaybettiği Canaozen kenti, protesto merkezlerinden biri haline geldi.
Canaozen’de göstericilerin “Valilerin doğrudan seçilmesi (Şu anda valiler cumhurbaşkanı tarafından atanıyor), Cumhurbaşkanının görev süresini ve yetkilerini kısıtlayan 1993 Anayasası’na dönülmesi, Yurttaşlık hakları için mücadele eden aktivistlere zulmedilmemesi, Mevcut rejimle bağlantısı olmayanların yetkili konumlara gelmelerine izin verilmesi” gibi talepleri var.
Protestocuların öne çıkan bir liderleri bulunmuyor.
RUSLAR BÖLGEDE
Krizi ağır bir müdahale yapmadan çözmeye çalışan Kazakistan yetkilileri Cumhurbaşkanı Tokayev’in protestocuları “yabancıların eğittiği terörist çeteler” diye nitelemesi ve Rusya da dahil bazı eski Sovyet Cumhuriyetlerinin oluşturduğu Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nden yardım istemesi üzerine sert önlemler aldı.
Örgüt, Tokayev’in yardım çağrısı sonrası “istikrar sağlanmasına” yardımcı olmak için Kazakistan’a barış gücü gönderdi. Güce Rus birlikleri öncülük ediyor.
Rus medyasında şimdiden protestoların batılı güçler tarafından organize edildiği yolunda haber ve analizler yer almaya başladı.
THY UÇUŞLARI DURDURDU
Gösterilerde 100 gösterici ve 17 polisin öldüğüne dair bilgiler de geliyor. Türk Hava Yolları, Kazakistan’a yaptığı tüm yolcu seferlerini 9 Ocak’a kadar iptal etti.
21 aydır tutuklu Yusuf Bekmezci’ye Aziz Nesin hikayesini yaşattılar: 60 sayfalık yakarış